Coraz powszechniejsza wśród społeczeństwa jest dieta bezglutenowa. Większa wiedza i świadomość na temat żywienia powoduje wyrabianie w sobie zdrowych nawyków żywieniowych. Jednak jak w przypadku innych diet jednym taka forma może służyć a innym niekonieczne.
Popularność diety bezglutenowej jest spowodowana wzrostem świadomości społeczeństwa, na temat zdrowego odżywiania. Wybierając się na zakupy, coraz więcej osób zwraca uwagę na produkty bezglutenowe. W pewnych przypadkach taka dieta jest wręcz wskazana w celu utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia. Jednak nie zawsze rezygnacja z glutenu przynosi pożądane efekty — czasem nawet może wpłynąć niekorzystnie na zdrowie. Z tego powodu warto wiedzieć, czym tak naprawdę jest gluten i kiedy powinno się z niego zrezygnować, a kiedy lepiej zachować go w swojej diecie.
Gluten — co to jest?
Gluten jest mieszaniną białek roślinnych występujących w niektórych zbożach. W kontakcie z wodą uzyskuje właściwości klejące, dzięki czemu nadaje się do wyrobów produktów mącznych. Ponadto ten składnik poprawia smak i aromat produktów, a także zapobiega ich wysychaniu. Dzięki temu jest chętnie wykorzystywany do produkcji pieczywa i ciast, którym nadaje puszystość. Dlatego produkty bezglutenowe takie jak pieczywo ciemne jest bardziej zbite i ciężkie. Jednak gluten jest dodawany również do produktów, w których nie występuję naturalnie takich jak parówki lub wędliny. Warto pamiętać, że nie wszystkie zboża zawierają gluten. Dlatego decydując się na produkty bez glutenu, nie trzeba rezygnować z produktów mącznych, tylko wymienić je na inny rodzaj.
Gdzie znajdziemy gluten?
Gluten można znaleźć w większości produktów, występujących na rynku. Głównie w zbożach i przetworach, do których zostały wykorzystane zboża. Ponadto występuje nie tylko w naturalnej postaci — czyli w zbożach, ale jest także dodawany uzupełniająco. Z tego powodu decydując się na produkty bez glutenu, należy dokładnie czytać skład wszystkich wyrobów, nawet suplementów diety. Znajduje się również w żywności przetworzonej w celu poprawy ich aromatu. Gluten można znaleźć m.in. w takich produktach jak:
- pieczywo,
- ciasta,
- makarony,
- ciasteczka i inne słodkie wyroby cukiernicze,
- słone przekąski wytworzone z mąki,
- otręby,
- kasze takie jak kuskus, bulgur, pęczak i manna,
- piwo,
- płatki śniadaniowe,
- przetworzona żywność,
- kiełbasy,
- parowki,
- sosy,
- wędliny,
- kostki bulionowe,
- majonez,
- musztarda,
- chipsy,
- kaszki mleczno-zbożowe,
- suplementy diety i niektóre leki.
Gluten znajduje się w białym pieczywie, w słodkich i słonych przekąskach i przetworzonej żywności. Dodaje się go do niektórych produktów w celu polepszenia ich aromatu. Jednak produkty bez glutenu nie są ciężkie do znalezienia. Wystarczy wiedzieć czego szukać i dokładnie czytać etykiety wyrobów. Glutenu nie zawierają m.in.: ryż, kukurydza, proso, rośliny strączkowe, ziemniaki, amarantus, a także nabiał, jajka, warzywa, owoce, ryby, orzechy i mięso. Dlatego dieta bezglutenowa może dostarczać wszystkich potrzebnych składników i być zdrowa. Zwłaszcza gdy się rezygnuje ze słodkich bułeczek, ciasteczek i białego pieczywa wybierając produkty bezglutenowe.
Kto powinien zrezygnować z glutenu ?
Jak się okazuje, nie wszyscy muszą rezygnować z glutenu. Produkty bez glutenu powinny spożywać osoby z pewnych grup, którym gluten szkodzi. Dla większości populacji rezygnacja z glutenu nie przynosi korzyści, czasem nawet prowadzi do niedoborów. Lepsze samopoczucie i spadek masy ciała wynika ze zdrowszego stylu życia i rezygnacji z niezdrowych przekąsek, które mają niekorzystny wpływ na sylwetkę i zdrowie. Osoby, które nie powinny spożywać glutenu, można podzielić na 3 grupy, posiadające następujące problemy:
- celiaka — choroba autoimmunologiczna, w której dochodzi do zaniku kosmków jelitowych. W wyniku czego występuje trwała nietolerancja na gluten objawiająca się biegunką, wzdęciami, bólami brzucha. Chorobę diagnozuje się zazwyczaj w wieku dziecięcym,
- alergia na gluten — alergia pokarmowa dająca objawy zarówno ze strony układu pokarmowego jak i skórne. Do jej głównych objawów należą ból brzucha, biegunka, pokrzywka, wodnisty katar, a nawet wstrząs anafilaktyczny,
- nietolerancja glutenu — inaczej nadwrażliwość na gluten. Występuje u osób, u których nie stwierdzono alergii ani celiaki, jednak negatywnie reagują na gluten. Objawia się nudnościami, wzdęciami, biegunką, anemią, zmęczeniem i wysypką.
Osoby będące w jednej z tych trzech grup powinny zrezygnować z glutenu i wybierać produkty bezglutenowe. Jednak większość społeczeństwa ma dobrą tolerancję glutenu i nie musi rezygnować z jego spożycia — wystarczy zdrowa, zrównoważona dieta. Czasami za niepożądane reakcje odpowiadają środki stosowane do oprysków zbóż, a nie sam gluten. Z tego powodu podejrzewając u siebie jedną z trzech wyżej wymienionych przypadłości, konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki w celu wykluczenia lub potwierdzenia choroby.
